Muzeum Regionalne w Opocznie realizuje projekt pod nazwą „Od ziarenka do bochenka. Rolniczy i duchowy wymiar chleba w opoczyńskiem”. Projekt składać się będzie z wystawy czasowej prezentowanej w okresie wakacyjno – jesiennym wzbogaconej o wydawnictwo zawierające treści rolniczo – piekarskie. Dodatkowo powstanie płyta CD z filmem prezentującym zwyczaje i obrzędy naszego regionu związane z pracami polowymi i procesem powstania chleba. Odbywać się również będą warsztaty skierowane do osób, które chciałyby nauczyć się wypieku chleba według dawnych przepisów. Równocześnie prezentowana będzie wystawa plenerowa.
Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska 2021.
Wystawa "Od ziarenka do bochenka"
„Od ziarenka do bochenka. Rolniczy i duchowy wymiar chleba w opoczyńskiem” to tytuł najnowszej wystawy czasowej, którą można zwiedzać w Muzeum Regionalnym w Opocznie. Wystawa obrazuje zwyczaje i obrzędy naszego regionu związane z pracami polowymi i procesem powstawania chleba. Poprzedziły ją badania terenowe przeprowadzone na terenie powiatu opoczyńskiego. Zebrane materiały zostały podzielone na kilka zasadniczych działów, m.in. Kult Ziemi Matki, Praca na roli i uprawa roślin zbożowych, Narzędzia i maszyny rolnicze, Chleb w obyczajowości opoczyńskiej, Zwyczaje związane z zasiewem, Młocka, Młynarstwo czy Wypiek chleba.
Wystawę można zwiedzać do końca października bieżącego roku. Zapraszamy.
Konferencja "Od ziarenka do bochenka"
Muzeum Regionalne w Opocznie zaprasza na konferencję i promocję wydawnictwa „Od ziarenka do bochenka”, która odbędzie się 11 września 2021 r. na sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury w Opocznie. Początek o godzinie 14:00
W programie konferencji:
– dr hab. prof. KUL ks. Zdzisław Kupisiński – „Chleb jako dar Boga”
– dr Damian Kasprzyk – „Współczesny regionalizm na obszarach wiejskich”
– dr Jan Łuczkowski – „Od ziarenka do bochenka”
– projekcja filmu „Od ziarenka do bochenka – rolniczy i duchowy wymiar chleba w opoczyńskiem”
Konferencji towarzyszyć będą występy Kół Gospodyń Wiejskich z Karwic, Sitowej i Kruszewca Kolonii.
Wydarzenie odbędzie się w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2021 – Smaki Dziedzictwa.
Po konferencji zapraszamy na tradycyjny, wiejski poczęstunek z chlebem w roli głównej!
Dla uczestników konferencji książka dr. Jana Łuczkowskiego i płyta CD z filmem “Od ziarenka do bochenka” GRATIS!
Promocja książki dr. Jana Łuczkowskiego „Od ziarenka do bochenka” oraz filmu „Opowieść o chlebie” w reżyserii Andrzeja Paradowskiego była głównym wydarzeniem sobotniej konferencji „Od ziarenka do bochenka” zorganizowanej przez Muzeum Regionalne w Opocznie w ramach projektu pod tym samym tytułem. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska 2021. Konferencja odbyła się w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2021 – Smaki Dziedzictwa.
Wśród gości obecni byli między innymi: zastępca burmistrza Opoczna – Tomasz Łuczkowski, dyrektor Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze – Katarzyna Markiewicz, dyrektor Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego – Krzysztof Jednac, Łódzki Dom Kultury reprezentował Andrzej Białkowski.
Konferencję w sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury rozpoczął blok prelekcji, który zapoczątkował dr hab. prof. KUL ks. Zdzisław Kupisiński wystąpieniem zatytułowanym „Chleb jako dar Boga”. Dużym zainteresowaniem publiczności cieszył się gościnny wykład misjonarza, księdza Stanisława Grzecha, który dzielił się własnymi doświadczeniami z pracy misjonarskiej w krajach afrykańskich. Szczególnie interesujące było poruszone przez niego zagadnienie postrzegania „chleba naszego powszedniego” w kulturze ludów czarnego lądu. Kolejnym prelegentem był dr Damian Kasprzyk, prezes Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego Oddział w Łodzi, który poruszył problem współczesnego regionalizmu na obszarach wiejskich.
Jako ostatni wystąpił dr Jan Łuczkowski prezentując swoją najnowszą książkę „Od ziarenka do bochenka”. Doktor opowiedział nie tylko o powstawaniu publikacji i jej zawartości. Poruszył także często już zapominane kwestie związane z dorocznym cyklem ciężkiej pracy na roli, której owocem, tak często dziś nie docenianym, jest właśnie chleb. Nie zabrakło także informacji na temat bogatych, zwłaszcza w regionie opoczyńskim, wierzeń i obrzędowości ludowej związanej z chlebem. Autor zwrócił uwagę, że publikacja wraz z filmem Andrzeja Paradowskiego powinny stać się doskonałym materiałem edukacyjnym, który zwłaszcza dzieciom i młodzieży przybliży ogromne znaczenie chleba w naszej kulturze.
Części wykładowej towarzyszyły występy wokalne Kół Gospodyń Wiejskich. Gospodyniom na akordeonie przygrywała Kamila Biniek-Kaczorowska.
Ostatnim punktem konferencji była projekcja filmu „Opowieść o chlebie”. O samym filmie opowiedział jego autor i reżyser Andrzej Paradowski, który przywitał wielu obecnych na sali uczestników dokumentu.
Na wszystkich uczestników konferencji czekała miła niespodzianka w postaci darmowego egzemplarza książki „Od ziarenka do bochenka” oraz płyta DVD z filmem „Opowieść o chlebie”. Nie mogło zabraknąć także tradycyjnego wiejskiego poczęstunku, oczywiście z chlebem w roli głównej, przygotowanego przez KGW „Sitowianki” z Sitowej.
Partnerami konferencji „Od ziarenka do bochenka” byli: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział w Łodzi, Gmina Opoczno, Biblioteka Publiczna im. Stefana Janasa w Opocznie, Miejski Dom Kultury w Opocznie, Bielowickie Stowarzyszenie Twórców i Przyjaciół Kultury Ludowej, KGW Karwice, KGW Sitowa, KGW Kruszewiec Kolonia, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy „Centrum Edukacji i Rozwoju” im. św. Jana Pawła II w Opocznie.
Partnerzy medialni: Radio Plus Radom, Tygodnik Gość Niedzielny, Dziennik Łódzki Polska The Times, Telewizja Lokalna Opoczno, TOP Tygodnik Opoczyński, Magazyn Kulturalny „Kalejdoskop”.
Książka "Od ziarenka do bochenka"
Książkę dr. Jana Łuczkowskiego „Od ziarenka do bochenka” w wersji elektronicznej można pobrać klikając na poniższy przycisk:
Warsztaty pieczenia chleba
Zapraszamy do udziału w “Warsztatach pieczenia chleba” organizowanych w ramach projektu “Od ziarenka do bochenka”. Zajęcia z podziałem na część teoretyczną i praktyczną będą odbywały się w trzech grupach po dziesięć osób każda, w różnych terminach. Decyduje kolejność zgłoszeń.
Na zajęcia teoretyczne zapraszamy do Muzeum Regionalnego w Opocznie. W ich trakcie będzie można zwiedzić aktualną wystawę czasową “Od ziarenka do bochenka”, zapoznać się z dawnymi pracami polowymi i czynnościami związanymi z procesem uzyskiwania ziarna i przygotowywania chleba.
Zajęcia praktyczne natomiast zostaną przeprowadzone w trzech poszczególnych świetlicach wiejskich, w Kruszewcu Kolonii, Karwicach i Sitowej. Będą polegały na przygotowaniu zaczynu, ciasta chlebowego i samodzielnym wypieku chleba. Czas uczestnikom warsztatów umili tradycyjny, smaczny poczęstunek oczywiście z chlebem w roli głównej.
Chęć uczestnictwa w warsztatach można zgłosić wypełniając załączoną kartę zgłoszeniową i przesyłając ją na adres Muzeum Regionalnego w Opocznie – info@muzeumopoczna.pl. Kartę można również dostarczyć osobiście. Na karcie zgłoszeniowej podane są także terminy poszczególnych warsztatów. Zapraszamy zarówno dzieci jak i dorosłych.
Zajęcia poprowadzi etnograf, Pani Stanisława Dłużewska Pawlik.
21 września 2021 r.
1 października 2021 r.
Podsumowanie
Właśnie zakończyliśmy „Warsztaty pieczenia chleba” prowadzone w ramach realizowanego przez Muzeum Regionalne w Opocznie projektu „Od ziarenka do bochenka”. W ramach warsztatów uczestnicy mogli wziąć udział w zajęciach teoretycznych prowadzonych przez etnografa panią Stanisławę Dłużewską-Pawlik, która przedstawiała informacje związane z dawnymi pracami polowymi i czynnościami związanymi z procesem uzyskiwania ziarna i przygotowywania chleba. Można było także zwiedzić wystawy stałe i czasowe opoczyńskiego Muzeum. W projekcie brali udział podopieczni Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego Centrum Edukacji i Rozwoju” im. św. Jana Pawła II w Opocznie oraz zainteresowani wypiekiem chleba mieszkańcy Opoczna i okolic. Zajęcia teoretyczne odbywały się od 20 do 28 września 2021 roku.
Po zajęciach teoretycznych uczestnicy warsztatów mogli spróbować swoich sił w pieczeniu chleba. Zajęcia praktyczne w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym Centrum Edukacji i Rozwoju im. św. Jana Pawła II w Opocznie odbywały się od 1 do 7 października 2021 r. Dzieci i młodzież podjęła się zadania upieczenia chleba. Podzieleni na sześć grup podopieczni Centrum Edukacji i Rozwoju w czasie warsztatów poznawali tajniki wypieku chleba, pod czujnym okiem instruktorów. Mogli stać się prawdziwymi piekarzami, sprawdzić swoje siły w wyrabianiu ciasta. W trakcie zajęć uczestnicy oglądali także film stworzony na potrzeby projektu „Od ziarenka do bochenka” pod tytułem „Opowieść o chlebie. Rolniczy i duchowy wymiar chleba w opoczyńskiem”. Po każdych warsztatach odbywała się degustacja wypieczonych chlebów. Można spróbować domowego smalcu i ogórków kiszonych, a także swojskiego ciasta.
Zajęcia praktyczne dla indywidualnych uczestników „Warsztatów pieczenia chleba” odbywały się natomiast w trzech turach w świetlicach wiejskich na terenie gminy Opoczno. Należy wspomnieć, że niektórzy z nich nigdy do tej pory nie mieli okazji piec chleba, ani też w ich domach nie wypiekało się go na co dzień. Pierwsze z zajęć odbyły się 5 października w Kruszewcu Kolonii, kolejne zaś w Karwicach 6 października i ostatnie 7 października w Sitowej. Na warsztatach zebrani goście pod czujnym okiem pań z poszczególnych KGW oraz pani etnograf Stanisławy Dłużewskiej-Pawlik mogli sprawdzić się w roli piekarzy. Poznawali sprawdzone przepisy na domowy chleb i własnymi siłami przerabiali przygotowane ciasto do wypieku.
W trakcie zajęć wyświetlany był film „Opowieść o chlebie. Rolniczy i duchowy wymiar chleba w opoczyńskiem” będący nieodłączną częścią projektu „Od ziarenka do bochenka”. Warsztatom każdorazowo towarzyszył oczywiście swojski poczęstunek.
Serdeczne podziękowania kierujemy do dyrekcji i pracowników Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego Centrum Edukacji i Rozwoju im. św. Jana Pawła II w Opocznie, dla KGW w Kurszewcu Kolonii pod kierownictwem Lucyny Wąsik, KGW w Karwicach pod kierownictwem Barbary Wijaty i Anny Frączek, KWG w Sitowej kierowanej przez Halinę Cabaj i Krystynę Świerczyńską.
Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „EtnoPolska 2021”.
